YIL BİTERKEN…

Yıl bitiyor.

Aslında iki kelime ama içi ne kadar dolu. Sizi bilmem ama ben bu 2024 yılına pek ısınamadım. Geçti, gitti işte çok şükür…

2024 yılında hem ülkemizdeki  hem dünyadaki turizmin resmine eldeki veriler ışığında bir göz atalım. Sonra da 2025 e dair öngörülerimizi paylaşalım. Eldeki veriler derken her yıl Dünya Turizm Örgütü tarafından (UNWTO) yayınlanan dünya genelindeki verilerin derlenip, raporlanması Mart-Nisan ayını bulur. O zamana kadar  beklememek adına eldeki en güvenilir veriler üzerinden giderek dünyada biten yılın özetini derlemeye çalıştım. Her zaman olduğu gibi en kesin ve resmi kaynaklarla çalışmaya ve sadece onları yazmaya özen gösteriyorum ve kaynaklarımı belirtiyorum. Bu makalenin ana referansı Euromonitor verilerinden alıntıdır. Zaman zaman bu verilere kendi yorumlarımı getiriyorum. 

Geçtiğimiz günlerde İngiliz kaynaklı Euromonitor araştırma şirketi, Data Bankası Lighthouse ile ortaklaşa yaptığı bir  çalışmayı yayınlayarak 2024 yılına dair önemli bir turizm raporunu kamuoyu ile paylaştı. Bizim hem sevineceğimiz, hem de biraz üzüleceğimiz bu çalışma dünyadaki 100 Turizm destinasyonunu inceleyerek, 2024 yılına dair iki liste içeriyor:

 1. Dünyanın en cazip 10 turizm merkezi

 2. Dünyanın en çok ziyaretçi alan 10 turizm merkezi

Bizim daha çok hoşumuza gidecek olan ikinci listeden başlayalım ve bakalım 2024 yılının en çok turist alan şehirleri hangileri olmuş.

Sonuçları ile turizm dünyasını biraz da şaşırtan bu çalışma Turizm destinasyonlarına yurt dışından yapılan direk ve transit gelişleri kapsıyor. Bu yüzden sayılar tahmin edilenin biraz üzerinde çıkıyor.

Euromonitor verilerine göre 2024 yılında Dünyanın yurt dışından en çok ziyaretçi alan 10 Turizm Şehri listesine ve 2023 yılına göre artışlarına bir göz atalım:

   

Sanırım listede ilk dikkatinizi çeken Türkiye’den iki şehrin olmasıdır. İstanbul 23 milyon ile ikinci, Antalya 19,3 milyon yabancı ziyaretçi ile altıncı sırada yer aldılar. Bu iki şehrimize doğrudan veya transit gelen yabancı misafir sayısı toplamda 40 milyonun üzerinde. Bu sayısal anlamda artık sadece bir rekor değil, dünya turizmine perçinlemiş haklı bir başarıdır. Top 10 da iki şehre sahip tek ülke de Türkiye oldu. Klasik sahil destinasyonu olarak listedeki tek şehir olan Antalya, bana göre bundan sonra İstanbul ile yarışır. İstanbul geçtiğimiz yıl bu tabloda birinci sıradaydı.

Tabloda dünya turizm devleri İspanya ve İtalya’dan hiçbir şehir bulunmuyor. Bu yıl Olimpiyatların yapıldığı Paris ise dokuzuncu sırada. Son yılların parlayan yıldızları Mısır ve Portekiz de  listede yoklar. Bizim sürekli serzenişte bulunduğumuz, gereksiz polemikler yarattığımız Yunanistan da listede yok. Rodos yok, Kos yok, Midilli yok…

Tabloda Avrupa’dan 4 , Asya’dan 6 şehir mevcut. Pandemi ertesi birkaç yıl yaprak bile kıpırdamayan Asya’da turizm bir başladı pir başladı. Dünya turizminin 1,5 milyara yaklaşması genel olarak tatil bölgelerinde artışları da beraberinde getirdi. Savaş bölgeleri hariç düşüşte olan pek bir destinasyon yok.

Euromonitor yazar ve  analizcileri Nadejda Popova, Vitalij Vladykin ve  Vishnu Vardhan’a göre dünya genelinde 2024 yılında %19 lük artış gerçekleşti ve  turizm harcamaları 1,9 trilyon ABD dolarına ulaştı. Avrupa 794 milyon uluslararası seyahatle yine en popüler bölge olmaya devam etti ve ben de bir önceki yazımda sayılarla ortaya koyduğum gibi  Avrupa’dan çok az pay aldığımızı üstüne basarak bir kez daha tekrarlamak istiyorum. 

32 milyondan fazla ziyaretçi ile birinciliği alan  Tayland’ın başkenti Bangkok sizi de şaşırttı sanırım. Geçtiğimiz yıl 20 milyon ziyaretçiye ancak ulaşan Bangkok, % 37 artışla  2024 yılının birincisi oldu. Bu sayısal anlamda yılın sürprizi oldu. Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’daki %73 artış dikkat çekici, ama mutlaka bir nedeni olmalı. 

Tablo tabii ki sayılara göre oluşturulmuş, nedenlere göre değil. Mesela Mekke Hac ziyaretlerinden, Macau Casino ziyaretçilerinden dolayı bu sayılara ulaşıyor. Listedeki bazı şehirler de  transit geçişlerden dolayı yüksek ziyaretçi sayılarına ulaşıyorlar. Hepsini eşitlemek ve ona göre yorumlamak neredeyse imkansız. Ancak geceleme sayıları ve turizm gelirleri de eklenirse ortaya biraz daha net bir tablo çıkar. 

Bu arada ne zaman sayılardan bahsetsek, ‘ya gelirler ? ‘ diye soruluyor. Takip edebildiğim kadarı ile bu konu pandemi ertesi bütün tatil destinasyonlarının ortak konusu. Neredeyse hiçbir ülke gelirlerden hoşnut değil. Kesin veriler açıklandığında göreceğiz, Türkiye’nin kişibaşı turizm geliri Fransa’nın, Yunanistan’ın üzerinde olacak . (Geçen sene 900 Dolar civarındaydı)

Ben turizme başladığımda Dünya turizminde ne gelen turist sayısında , ne turizm gelirlerinde  Türkiye’nin adı sanı geçmiyordu. Şimdi Londra ile Paris ile yarışır duruma geldik, tadını çıkaralım.

TURİST SAYISINDA VARIZ , SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKTE YOKUZ

Şimdi biraz  da tadımızı kaçıracak Euromonitorun  2024 yılına dair hazırladığı ikinci tabloya bir göz atalım. Bu  tablo Dünyadaki en cazip turizm destinasyonlarını kapsıyor. Bunun için Euromonitor Dünyadaki 100 turizm merkezini 6 Ana başlık ve 55 alt başlıkta inceleyerek oluşturmuş.

Ana başlıklar:

1.      Ekonomik  durum ve iş Performansı

2.      Turizm performansı

3.      Turizm altyapısı

4.      Turizm politikası

5.      Güvenlik ve Sağlık yapısı

6.      Sürdürülebilirlik

Destinasyonların bu kriterleri bir çok yan konu ile birlikte ölçülerek Travel City Index oluşturuluyor. Doğa ve Çevreden , sunulan iş imkanlarının kalitesine, kalıcı ve sürdürülebilir turizm politikalarından, güvenilebilir sağlık ve güvenlik sistemlerine kadar destinasyonların gösterdikleri performansa göre oluşturulan bu tablonun küresel  liderleri Paris, Madrid ve Tokyo. Bu tabloda Avrupa biraz daha öne çıkarken, gelişmişlik ve refah düzeyinin etkili olduğu görülüyor. Burada turizmin turist sayısından ziyade , sürdürülebilir olması gözetiliyor.

Buna göre Dünyanın en cazip turizm destinasyonları şu şekilde;

1.      Paris

2.      Madrid

3.      Tokyo

4.      Roma

5.      Milano

6.      New York

7.      Amsterdam

8.      Sidney

9.      Singapur

10.  Barselona

11.  Taipei

12.  Seul

13.  Londra

14.  Dubai

15.  Berlin

16.  Osaka

17.  Bangkok

18.  Los Angeles

19.  İstanbul

20.  Melbourne

     Antalya listede yok, İstanbul 19. sırada. Burada yer alan şehirlerin kendine has başarıları mevcut.

 Paris ve Londra turizm altyapısındaki avantajları ile listedeki yerlerini korudular.

 Singapur, ekonomik performansı ile yıllardır ilk sıralarda yer alıyor (enflasyon %2,4 kadar geriledi).

Bangkok ve Tayland seyahat özgürlüğünü ön plana çıkararak uyguladıkları vize politikaları ile 2024 yılında seyahat sektörüne damga vurdular. Tayland bu yıl 93 ülkenin vatandaşlarına 60 günlük vize muafiyeti uyguladı.

New York pandemiden önceki seviyelerine ulaşarak uzun süreli konaklama ve yüksek turizm geliri ile, Bangkok yüksek ziyaretçi sayısı ile Turizm Performansı başlığından listeye dahil oldular.

Listede olmayan ama özel performansları ile dikkat çeken turizm destinasyonlarına da bir göz atalım;

Kısa süreli kiralamaların %8 oranında artarak 1 trilyon ABD doları hacmine ulaştığı 2024 yılında Sao Paulo ve Rio de Jenerio bu konuda liderliklerini korudular.

Sağlık ve Güvenlik konularında Macau, Helsinki ve Dublin ilk üç sırayı aldılar.

Sürdürülebilirlik alanında Oslo, Stockholm ve Helsinki başı çekiyorlar.

 

Şimdi size bir soru sormak istiyorum: ‘bu iki listenin hangisinde olmak isterdiniz?’

Büyük çoğunluk ‘ikisinde de ‘ diye düşünmüştür. Yani hem turist gelsin, hem gelir olsun, hem de turizm kalıcı ve sürekli olarak ülkenin kimyasını, doğasını ,  tabiatını , düzenini, huzurunu bozmadan uzun yıllara yayılarak sürsün. Yani her yıl mutlaka rekor kırılmasın, ama turizm her yıl olsun. İniş çıkışlar olmasın, ölçülebilir ve öngörülebilir bir turizm dünyası olsun. Eğer turizm dünyasında kalıcı olmak istiyorsak, artık biraz da buralara yönelmemiz gerekiyor.

5 YIL İÇİNDE EN ÇOK ARTIŞ ABD, ÇİN ve TÜRKİYE'DE OLACAK

Euromonitor Yazarları geleceğe dair de birt simülasyon yapmışlar.  2030 yılına kadar, yani önümüzdeki 5 yıl içinde en çok  turist artışının ABD, Türkiye ve Çin’de yaşanacağının altını özellikle çiziyorlar. Bu, pandemi ertesi Dünya Turizm  Örgütü (UNWTO) raporlarından da analiz edilebilir.

Beş yıl sonra turizm harcamasının ortalama 1.264 Dolar olacağını öngörüyorlar. (2023 yılında 1.171 Dolar). Yani kişi başı turizm harcamasının önümüzdeki 5 yıl içinde %10 un altında kalacağı öngörülüyor. 2024-2030 yıllarında seyahat harcamalarının en yüksek olacağı ülkelerin Hollanda, Çin ve Polonya olacağı tahmin ediliyor. Yani en çok turist artışı bu ülkelerde olacak. Hollanda ve Polonya Türkiye ve özellikle Antalya'nın ilk sıralarında, demek ki doğru yoldayız.

Haliyle kişi başı turizm harcamaları da artacak. Beş sene sonra ortalama kişibaşı turizm harcaması 1.264 Dolara çıkacak.  New York, Los Angeles ve Tokyo en pahalı turizm şehirleri olacaklar.

Bütün bunlar diyor ki , Turizm önümüzdeki yıllarda dünyanın en önemli sektörlerinden biri olmaya devam edecek. Ve  Türkiye ekonomisindeki en büyük sektör olma yolunda hızla ilerleyecek.

 YAPAY ZEKA 2025 YILININ FALINA BAKTI

Hadi gelin bir de 2025 yılının turizm falına bakalım! Tabii ki zamanında tatlı bir gülümseme ile dinlediğimiz falcıların bakla ve  fasulyeleri  ile değil, yapay zeka yardımı ile bir öngörü alalım. Ne de olsa yapay zeka bize bir veri oluşturabilmek için sayısız datayı indirip, bunları geçmiş yıllarla ve güncel verilerle karşılaştırıp, kıyaslayarak  bir rapor sunuyor. Yani yanılma payı oldukça düşük.

Bende yapay zekaya sordum. ‘2025 yılında dünyada en çok turist alacak şehirler hangileri olacak?’ On saniye içinde nedenleri ile birlikte  cevapladı.

Buna göre 2025 yılının en çok turist alacak olan şehri bu yıl olduğu gibi Bangkok olacak. Euromonitor 2024 listesindeki gibi Avrupa’dan Paris, Londra , İstanbul ve Antalya ilk 10 da yine yer alacaklar. Kuala Lumpur ve Singapur kuvvetli geliyorlar . New York pandemi sonrası tekrar ilk onda yer bulacak.

 Yaşayıp, göreceğiz!..

AVRUPA’DA 2025 YILININ TEK GÜNDEMİ ‘OVERTOURISM’ OLACAK

Bana göre Dünya Turizmi 2025 te ‘Over tourism’ (Aşırı Yoğunluk) konusu ile cebelleşecek. Geçtiğimiz iki yılda olanları hatırlamaya çalışın. Turistlere su tabancasıyla su sıkanlardan, turistlerin şezlonglarını tekmeleyenlere kadar ne olaylar yaşandı. İspanya’da yüzbinlerce insan aşırı turizme karşı defalarca toplu yürüyüşler, eylemler yaptı. Bu önümüzdeki yıl artarak devam edecektir. Yasaklar, yaptırımlar, kısıtlamalar birbirini kovalayacak. Her gün  buna dair yeni bir düzenleme duyacağız.

Önemli Turizm merkezleri belli dönemlerde bu yükü kaldıramayacak hale geliyorlar. Her yerleşimin bir kapasitesi var, kaldırma kuvveti var. Buna aşırı yüklenmek  ve zorlamak turizmi zora sokmak sonucunu doğurur. Bu konuda Aktob Başkanı Sevgili Erkan Yağcı’ya da pek katılamıyorum. Aktob kongresinde sağ olsun kısaca  bu konuya değinmiş , ancak gelen turist sayısını ülkenin yüzölçümüne bölerek bunun Türkiye için bir sorun olmayacağını ima etmişti. Gelen turist sayısı doğruydu ama bölünen yüzölçümü ülke değil, turist yoğunluğunun olduğu yerler olmalıydı. Dibimizde gelişen bu uyarılara duyarsız kalamayız, şimdiden çözümlere odaklanmalıyız. Ülkemiz yeteri kadar büyük ve geniş, kıyılarımız uzun, bu yoğunluğu bütün ülkeye dağıtmak en rasyonel çözüm olacaktır.

Bir gün Antalya ve İstanbul’u her iki listede de görmek ümidi ile , herkese sağlık ve huzur içinde nice güzel yıllar dilerim.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 AS THE YEAR ENDS…

 

The year is coming to an end.

It‘s just two words, but they carry so much meaning. I don‘t know about you, but I never really warmed up to 2024. It passed, and that‘s enough thankfully.

 

Let’s take a look at the state of tourism in both our country and the world in 2024, based on the available data. Then, we‘ll share some predictions for 2025. When I say ‘available data’, ı mean that the global tourism reports published annually by the United Nations World Tourism Organization (UNWTO) typically come out around March or April. Rather than waiting until then, I’ve compiled a summary of the past year using the most reliable data available. As always, I work with the most official and accurate sources and make sure to cite them. The primary reference for this article is data from Euromonitor. At times, I add my own interpretations to these figures.

 

A few days ago, the UK-based Euromonitor research firm released a significant tourism report in collaboration with its Data Bank Lighthouse, providing insights into global tourism trends for 2024. This study, which offers both reasons for celebration and points of concern for us, examines 100 top tourism destinations worldwide and presents two key lists for 2024:

1. The World‘s 10 Most Attractive Tourism Destinations

2. The World’s 10 Most Visited Tourism Destinations

 

Let’s start with the second list, which we’ll likely find more exciting. Which cities received the most visitors in 2024?

 

This study, which somewhat surprised the tourism world with its results, considers both direct and transit international arrivals to tourism destinations. As a result, the numbers are slightly higher than expected.

 

According to Euromonitor data, here’s

a look at the top 10 most visited cities worldwide in 2024 and how they compare to 2023:

The first thing that likely caught your eye in this list is the presence of two Turkish cities. Istanbul ranked second with 23 million foreign visitors, while Antalya ranked sixth with 19.3 million. The combined number of direct or transit foreign visitors to these two cities surpassed 40 million. This is no longer just a numerical record but a well-earned global tourism achievement.

 

Turkiye also became the only country with two cities in the Top 10. Traditionally known as a coastal tourism destination, Antalya is now competing with Istanbul, in my opinion. Last year, Istanbul topped the list as the world’s most visited city.

 

Interestingly, Spain and Italy, two of the world’s top tourism powerhouses, had no cities in the ranking. Even Paris, the host of this year’s Olympics, only ranked ninth. Similarly, rising stars in global tourism like Egypt and Portugal didn’t make the list, and neither did Greece-despite the frequent discussions and controversies we have about its tourism performance. No Rhodes, Kos, or Lesbos appeared in the ranking.

 

The list features four European and six Asian cities. After years of stagnation following the pandemic, tourism in Asia has surged dramatically. With global tourism approaching 1.5 billion visitors, most destinations-except for war zones-have experienced growth.

 

According to Euromonitor analysts Nadejda Popova, Vitalij Vladykin, and Vishnu Vardhan, international travel increased by 19% worldwide in 2024, and global tourism spending reached $1.9 trillion. Europe remained the most popular region with 794 million international trips. As I emphasized in my previous articles, Turkey continues to receive only a small share of this European tourism boom.

 

Were you surprised that Bangkok took the top spot with over 32 million visitors? The Thai capital, which attracted only 20 million visitors last year, saw a staggering 37% increase, making it the biggest surprise of 2024. Similarly, Kuala Lumpur saw a remarkable 73% increase-a trend that surely has underlying reasons.

 

Of course, this ranking is based on visitor numbers rather than reasons for travel. For example, Mecca’s figures include pilgrimage visits, while Macau’s numbers are largely driven by casino tourism. Some cities also owe their high rankings to transit traffic. To get a clearer picture, overnight stays and tourism revenues should also be considered.

 

Whenever we discuss visitor numbers, people inevitably ask, “But what about revenues?“. From what I’ve observed, this has been a major concern for all major tourist destinations since the pandemic. No country is truly satisfied with its tourism revenue. Once the official data is released, we’ll see that Turkey’s per capita tourism revenue will surpass that of France and Greece. (Last year, it was around $900 per visitor.)

 

When I first started in tourism, Turkiye was not even mentioned in global tourism rankings-neither in visitor numbers nor in revenues. Today, we’re competing with London and Paris. Let’s enjoy this achievement!

 

WE EXCEL IN TOURIST NUMBERS BUT LAG IN SUSTAINABILITY

 

Now, let’s take a look at Euromonitor’s second list for 2024, which might be a little less exciting for us. This ranking focuses on the world’s most attractive tourism destinations, based on an in-depth analysis of 100 tourism hubs across six key criteria and 55 subcategories.

 

Key Evaluation Criteria:

1. Economic and Business Performance

2. Tourism Performance

3. Tourism Infrastructure

4. Tourism Policy

5. Health and Safety

6. Sustainability

 

These factors are assessed to create the Travel City Index, which evaluates destinations based on elements such as environmental sustainability, job quality, long-term tourism strategies, and safety measures. The global leaders in this ranking were:

1. Paris

2. Madrid

3. Tokyo

4. Rome

5. Milan

6. New York

7. Amsterdam

8. Sydney

9. Singapore

10. Barcelona

 

Further down the list, we find:

19. Istanbul (Antalya is absent).

 

Each city in this ranking has unique strengths. Paris and London maintain their positions thanks to superior tourism infrastructure, while Singapore’s strong economy keeps it near the top.

 

Bangkok and Thailand made waves in 2024 with their visa policies, which granted 60-day visa exemptions to citizens from 93 countries-a move that significantly boosted travel demand.

 

Euromonitor also highlighted emerging trends in global tourism:

*São Paulo and Rio de Janeiro dominated the short-term rental market, which reached a $1 trillion volume in 2024.

*Macau, Helsinki, and Dublin led in health and safety standards.

*Oslo, Stockholm, and Helsinki ranked highest in sustainability.

 

WHAT KIND OF TOURISM FUTURE DO WE WANT?

 

Now, let me ask you: Which of these two lists would you rather be on?

 

Most people would say “Both”-we want high visitor numbers, strong tourism revenues, and long-term sustainability. We want tourism to thrive without disrupting our environment, society, or economy.

 

If we aim to be a permanent global player in tourism, we must start focusing on sustainability and long-term tourism strategies.

 

PREDICTIONS FOR 2025: THE RISE OF OVERTOURISM

 

Looking ahead to 2025, one of the biggest challenges in global tourism will be “Overtourism”.

 

Countries like Spain have already experienced mass protests against excessive tourism, and this backlash is expected to grow in the coming year. More restrictions, regulations, and policies will emerge to manage tourism flow.

 

If Turkiye wants to stay ahead, we must distribute tourism demand across the entire country rather than overwhelming a few key cities.

 

With this in mind, let’s hope to see both Antalya and Istanbul on both lists in the future.

 

Wishing everyone a healthy and prosperous new year!