2021=92021002

 

2021 = 92021002

Birkaç gün sonra ‘sorunlu yıl 2020’ bitecek, ama getirdiği sorunlar daha uzun yıllar devam edecek. İnsanların sağlığı ve ekonomisi telafisi zor yaralar aldı. Dünya otoriteleri Koronadan sonra hayatımızda birçok radikal değişiklik olacağını öngörüyorlar. Yediğimiz, içtiğimizden, kılık kıyafetimize, yaşam tarzımızdan, iş hayatımıza önemli değişiklikleri farkında olarak, ya da olmayarak hayatımıza dahil ediyoruz.  Bazı mesleklerin yok olarak, yeni mesleklerin ortaya çıkacağı, yeni iş sahalarının birçok sektörün gidişatını değiştireceğini öngörmemek mümkün değil. Bütün bu öngörülere turizmin, seyahatin koronadan sonra da –başlangıçta kısıtlı olmakla birlikte- devam edeceğini tereddürsüz ekleyebiliriz. Koronanın insanlığı en gafil zamanda yakaladığı 2020 yılında bile dünya genelinde yaklaşık 500 milyon insan, maske ile, test ile, mesafe ile seyahat etti, tatil yaptı.

KORONAYA ESİR OLMAMA SAVAŞI

İnsanlık bir yandan korona ile savaşını verirken, bir yandan da yaşama tutunmaya, koronaya esir düşmemeye, hayatı normale döndürmeye çalıştı. Ağır ve zor şartlara rağmen kısıtlı da olsa işine gitti, iş yerleri ayakta kalmak için direnirken, restoranlar sermayeyi kuryelere yüklediler, tarlalara buğday ekildi, domates ekildi, biber ekildi, mandıralarda peynir , yağ üretildi ve bunlar maske takarak da olsa alınabildi. Asgari ve zaruride yaşam devam etti.  Hayat standardımızı bir seviye aşağıdan sürdürmeye çalıştık. İnsanlık büyük bir sınavdan geçti.

Belki bizim için henüz değil ama özellikle Avrupalılar için Tatil ve Seyahat asgari ve zaruri içinde yer alıyor. Özellikle çağın hastalığı olarak dillendirilen strese karşı en iyi ilacın ‘seyahat’ olduğunu düşünüyorlar. Bu yüzden de ekmekle, peynirle beraber seyahat de ‘zaruri’ sepetinde yer alıyor.

ZOR SORU

Bu yüzden şimdiden ‘2021 nasıl olacak, seyahate gidilebilecek mi ?’ sorusuna cevap arıyor milyonlarca insan. Bununla birlikte yine yüzbinlerce işletme ve milyonlarca turizm çalışanı da şimdiden 2021 yılını merak ediyor. Sürekli buna dair gelişmeleri, görüşleri takip ediyor. Ancak görüşler ve öngörüler o kadar ki birbirinden uzak ki , doğruyu kestirmek neredeyse mümkün değil.

Bu konuya dair okuyup, takip edip, kim zaman telefonla görüşerek görüş aldığım uzmanların görüşlerini ve yurt dışından derlediğim öngörüleri objektif olarak aşağıda sizler için paylaşıyorum, vakit ayırıp okuyacağınızı umarak, en sona kendi görüşlerimi ekleyeceğim.  

Sanırım şu an da hiçbir turizmcinin duymak istemeyeceği soru şudur : ‘2021 nasıl olacak?’

Çünkü bunu bilen hiçi bir kimse yok ve şu anda söylenenler tahmin ve yorumdan öteye geçemez, zira turizm, artık sadece kendi içindeki dinamikler değil, korona pandemisinin izleyeceği yola bağlı. Yani davulun tokmağı Koronada…

Bu yüzden 200 ülke ile koordineli çalışan ve emrinde yüzlere turizm otoritesi bulunan Dünya Turizm Örgütü (UWNTO) bile ihtiyatlı yorumlar yapıyor. Hatta projeksiyonlarını karamsarların, iyimserlerin görüşleri olarak ayrıştırarak yayınlıyor.

Gördüğüm kadarı ile 2021 okuyabilmek, belli başlı bazı konuları gözden geçirerek biraz mümkün. Bu konularda görüşler çok farklı olabiliyor. Ben bunları iyimser, kötümser diye değil, pro ve kontra olarak vereceğim. Pro, daha iyimser bir havayı temsil ederken, kontra daha temkinli ve çekingen bir yaklaşımı ortaya koyuyor.

1.     AŞI :

PRO: Aşının bulunmuş ve dağıtılıyor olması psikolojik bir moral yaratıyor. Herkesin kısa sürede aşı olması mümkün değil, ama tatile gidecek olanlar, aşı konusunda istekli olacaklardır.

KONTRA: herkesin aşılanması 2022 ye sarkar. Birçok ülke turiste aşı kartı ile izin verecek. Aşı olmak yeterli değil, gidilecek ülkelerin de aynı donanımı sağlaması gerekir. Bu konuda nüfusu kalabalık Akdeniz ülkelerinin hemen organize olması zor.

 

2.     EKONOMİK YIKIM:

PRO: 1 milyar insan tatile çıkamadı. Buna bir de gidilemeyen kış tatili eklendi. Avrupa da birçok kişi kısa aylardır çalışma ödeneğine tabii. Bir aylık maaşı bir yaz tatili için yeterli. Bunun yanısıra para harcayamayan, ekonomisi ve birikimi kuvvetli milyonlarca kişi tatilden ödün vermeyecektir.

KONTRA: insanların çoğunda gelecek ve işsizlik korkusu var. Ekonomisi güçlü ortayaş üstü de sağlık endişesinden dolayı tatile ve uzağa gitmek yerine araba ile kendi ülkesinde tatil yapacaktır.

 

3.     REZERVASYONLAR:

PRO: 2020 yılından ötelenerek, çek verilen çok fazla rezervasyon 2021 için beklemede. Seyahat Acenteleri kolaylık sağlayarak çok kısa süreli iptalde bile para iadesi kolaylığı sağlıyor.

KONTRA: Artık her şey günlük değişebiliyor, insanlar bekleyecek ve son dakika rezervasyon yapacaklar.. Şimdiden bir tahmin zor.

 

4.     KISITLAMALAR:

PRO: bu yıl göründü ki kısıtlamalar gevşetildiği an, turizm hareketi başlıyor. Ülkeler baskıya daha fazla dayanamayacak ve tedbirleri alarak yasaklar gevşetilecek. Denize girmek isteyene yasak konmayacak, ama can yeleği şart koşulacak.

KONTRA: birçok ülke sınırlarını kapadı ve ne zaman açılacağına dair sinyal vermedi. Avrupa’da hassasiyet arttı ve en küçük bir tehlikede hemen seyahat yasakları ve rizikolu bölgeler ilan edildi. Önümüzdeki yıl 2020 den daha rahat olmayacak. Herkes aşılanana kadar 5 dalga daha yaşayabiliriz.

 

5.     ÖN PLANA ÇIKAN TATİL BÖLGELERİ VE ÜRÜNLER:

PRO: Akdeniz’deki klasik tatil ülkeleri yine ön planda. Görünen o ki bunca kaybı sineye çeken sektör fiyatlandırma da önemli bir değişiklik göstermeyecek. Tatil yine herkesin gerçekleştireceği bir aktivite olacak. Sağlık konusundaki yeterlilik, gerekli korona tedbirleri, yakın uçuş mesafesi, güneş, deniz, kaliteli oteller ve uygun fiyat 2021 tatil ülkesinin şifreleri olacak.

KONTRA: 24 saatten uzak uçuş uzaklığındaki ülkelere gidilmeyecek. Özellikle korona sürecinde Hırvatistan, İtalya, İspanya’dan gelen görüntüler hafızalarda ve yaklaşımı olumsuz etkileyecek.

 

6.     SAYISAL ÖNGÖRÜ:

PRO: 2020 turizmdeki hareketlilik altın çağını yaşadığı 2019 yılının % 70 i kadar olur. 2021 yılı bir geçiş yılı olacak. 2022 yılında turizmde patlama olabilir.

KONTRA: hazirandan önce hareketlilik mümkün gözükmüyor. 3 aya sıkışan turizmde sayısal artış kısıtlı olur. Gerçek normalleşme 2022 de olur.

 

7.     İFLASLAR:

PRO: sektör en zorlu dönemi derin yaralarla geride bırakıyor. Devletler devamlılığı sağlamak için gerekli desteği sağlayacaklardır. Özellikle uçak şirketleri, acentalar ve oteller için  hayatta kalmaya yönelik destek paketleri hazırlanacaktır.

KONTRA: 10 aydır yerde yatan uçaklar, kapalı oteller, dükkanlar ve hatta şehirler içeriden çürümeye başladıklarını fark edecekler ve bir çok iflas gerçekleşecek.

Özetle görüşler bu şekilde, biz sadece 7 ana başlık üzerindeki farklı düşünceleri değerlendirdik. Mutlaka daha konuşulması, tartışılması gereken birçok konu var. Detaylandırmak için yerimiz yeterli değil.

Bütün bu farklı görüşlerden yola çıkarak 2021 sezonuna dair şunları söyleyebilirim;

1.     Şimdiden 2021 yılını öngörmek, tahminde bulunmak ancak falcılık olur.

2.     Büyük bir olasılıkla 2021 sezonu koronanın kucağında geçen 2020 yılından daha iyi olacaktır. Ama 2019 gibi olmayacaktır. Başlıktan da anlayacağınız gibi 2021 sezonu sayısal anlamda, 2019 ile 2020 yılının karışımı olacaktır.

3.     Sağlık konusunda güvenli, inandırıcı ve kapasiteli ülkeler tercihte öne çıkacaktır.

4.     Bu şartlarda 2021 yılının 3. Çeyreğinde turizm ancak mümkün olur . (Haziran sonuna doğru)

5.     Turizm treninin hızlanması ya da yavaşlaması tamamen aşı ile ilgili gelişmelere endeksli.